Ukraina




PRZYGOTOWANIA DO ŚWIĄT

Przygotowania do Świąt Bożego Narodzenia  poprzedza 40-dniowy „post bożonarodzeniowy”. Zaczyna się on 28 listopada w dniu św. Filipa Apostoła  i dlatego bywa nazywany „postem filipowym”. Ma charakter pokutny.
1 stycznia wraz z Nowym Rokiem przez cały tydzień trwają największe przygotowania . To czas ozdabiania choinek i tańców wokół nich. W tym okresie organizowane są różne świąteczne  jarmarki w większych miastach oraz inne wydarzenia  np. koncerty  kolęd.

DEKORACJE ŚWIĄTECZNE

W cerkwiach nie ma zwyczaju ustawiania szopki, praktykowanego w świątyniach katolickich. W widocznym miejscu umieszcza się natomiast odświętnie przystrojoną ikonę, przedstawiającą scenę narodzenia Pana Jezusa. Tradycją jest  ozdabianie domu gałązkami modrzewia bądź sosny. Podczas Bożego Narodzenia w każdym domu stoi choinka - jałynka, prawosławni przypisują jej bowiem głębokie symboliczne znaczenie. Jej zielone gałęzie przypominają, że natura ludzka, sama w sobie jest bezsilna i bezowocna, tylko w Jezusie Chrystusie zdolna jest ożyć i przynieść duchowy plon. Płomień zdobiących ją świec symbolizuje natomiast światłość prawdy Chrystusowej rozpraszającej mroki grzechu.

NAJWAŻNIEJSZE  DNI ŚWIĄTECZNE

Święta Bożego Narodzenia są obchodzone w innym terminie niż  w Polsce, trzynaście dni później. Rozpoczynają się 7 stycznia. Trwają  trzy dni, przez co Cerkiew podkreśla udział Trójcy Świętej w dziele zbawienia człowieka. Pierwszego dnia świętuje się narodziny Jezusa w Betlejem, drugiego czci się Najświętszą Marię Pannę, która narodzinami Jezusa połączyła ze sobą niebo i ziemię, a trzeciego wspomina się św. Stefana, pierwszego męczennika, który oddał życie za narodzonego w Betlejem i zmartwychwstałego Chrystusa. W cerkwiach prawosławnych w Noc Bożego Narodzenia odbywa się tzw. całonocne czuwanie – wsienoczna.
6 stycznia w domach przygotowuje się wigilijną wieczerzę nazywaną "Swiatyj Weczir" albo "Wilija". Z tej okazji ukraińskie stoły przyozdabia się siankiem na pamiątkę żłóbka w Betlejem, a kiedy dzieci wypatrzą na niebie pierwszą gwiazdkę, można rozpoczynać wieczerzę. W wielu domach bliscy dzielą się ze sobą prosforą, czyli specjalnym chlebkiem, poświęconym wcześniej w cerkwi. Następnie odmawiana jest modlitwa i członkowie rodziny wymieniają między sobą świąteczne życzenia, którym towarzyszą często radosne okrzyki: Chrystus się rodzi! czy Chwalcie Go!. Podczas wigilijnej kolacji na stole powinno znaleźć się 12 postnych dań.
Boże Narodzenie, zwane Rizdwem jest obchodzone 7 stycznia. Zarówno ten dzień, jak i następny - 8 stycznia, zwany "Połohom Bohorodyci" lub "Synaksą", to czas odwiedzin krewnych i znajomych. Każdy dzień rozpoczyna się wizytą w cerkwi.
 
W święta pojawia się wiele grup kolędniczych odwiedzających domy, i śpiewających kolędy. Wśród kolędników zawsze musi być "Koza", "Pastuch", "Cygan", "Żyd", "Lekarz", "Żołnierz" i "Śmierć". Przywódca grupy kolędniczej zawsze nosi na kiju wielką gwiazdę.
   
Okres świąteczny kończy 19 stycznia święto Chrztu Pańskiego czyli popularny "Jordan", zwane też "Wodochreszczem", "Chreszczeniem" . W ten dzień po Boskiej Liturgii z cerkwi wyrusza procesja do najbliższego jeziora lub rzeki, gdzie następuje poświęcenie wody.

KTO ZAJMUJE SIĘ ROZDAWANIEM PREZENTÓW I KIEDY?

W wigilijny wieczór wszystkie prawosławne dzieci zamieszkałe na wsiach biegną do stodoły. Będą tam szukać podarków, które dobra Bozia zostawiła w sianie.
Dzieci dostają podarki od Dziadka Mroza w Sylwestra. Dziadkowi towarzyszy Śnieżynka. 

 

 

KARTY DAŃ ŚWIĄTECZNYCH

 Wieczerzę rozpoczyna się wraz z ukazaniem się pierwszej gwiazdy - modlitwą, następnie głowa domu składa życzenia wszystkim gościom, dzieląc się z nimi prosforą - specjalnym chlebkiem poświęconym w cerkwi. 

 


Jeśli chodzi o potrawy, jest ich – podobnie jak na naszych stołach – 12. Wśród świątecznych smakołyków obowiązkowe pozycje stanowią: gołąbki z kaszą gryczaną i gołąbki z ziemniakami, sos grzybowy, ryba przyrządzana na różne sposoby, kompot z suszonych owoców, barszcz. Jednak najważniejszym z dań jest kutia. Przyrządza się ją zwykle z gotowanych ziaren pszenicy lub jęczmienia (wyjątkiem jest południe Ukrainy, gdzie robi się ją z ryżu) z dodatkiem miodu, maku i bakalii. Na deser podaje się ciasto i pączki.

Zaś 18 stycznia, dzień przed świętem Jordan obchodzi się Szczedryj Weczir, w który obowiązuje ścisły post. Wieczorem tego dnia zjada się tradycyjną kolację składającą się z kutii, pierogów z serem i naleśników.

 

 

 

  Prosfora











Kutia


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Posty (Atom)